Korzystanie z auta służbowego to duża wygoda, ale jednocześnie wiąże się z odpowiedzialnością. Wypadki i kolizje zdarzają się nawet najbardziej ostrożnym kierowcom, a gdy uczestniczy w nich pojazd firmowy, sprawa może się skomplikować. Właściwa reakcja i znajomość procedur pozwolą uniknąć problemów zarówno z pracodawcą, jak i z ubezpieczycielem. Jak powinien postępować kierowca auta służbowego, gdy dojdzie do zdarzenia drogowego?
Zabezpieczenie miejsca zdarzenia i pierwsze kroki
Bezpieczeństwo uczestników kolizji jest najważniejsze, dlatego pierwszym krokiem po zdarzeniu drogowym powinno być zabezpieczenie miejsca wypadku. Jeśli sytuacja tego wymaga, należy jak najszybciej udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym i wezwać służby ratunkowe.
Po zatrzymaniu pojazdu warto włączyć światła awaryjne i ustawić trójkąt ostrzegawczy – w obszarze zabudowanym na odległość 1 metra od auta, a poza miastem na 30-50 metrów. Jeżeli pojazdy blokują ruch, można je przestawić, ale tylko po wcześniejszym udokumentowaniu ich położenia, na przykład za pomocą zdjęć.
Czy trzeba wzywać policję?
Nie każda kolizja wymaga interwencji policji. Jeśli w zdarzeniu nie ma osób rannych, a obie strony są zgodne co do przebiegu zdarzenia, wystarczy spisać oświadczenie. Dokument powinien zawierać dane uczestników, numery rejestracyjne pojazdów, opis sytuacji oraz informacje o ubezpieczeniu.
Jednak w niektórych przypadkach wezwanie policji jest konieczne – zwłaszcza jeśli pojawiły się wątpliwości co do winy, uczestnicy nie mają przy sobie wymaganych dokumentów albo istnieje podejrzenie, że któryś z kierowców jest pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Obecność funkcjonariuszy jest również wymagana w przypadku uszkodzenia infrastruktury drogowej, np. latarni czy barier ochronnych.
Powiadomienie pracodawcy i firmy ubezpieczeniowej
Po zabezpieczeniu miejsca zdarzenia i ustaleniu winy kolejnym krokiem jest niezwłoczne powiadomienie pracodawcy. Firmy mają różne procedury dotyczące postępowania w przypadku kolizji, dlatego warto wcześniej zapoznać się z regulaminem użytkowania pojazdów służbowych.
Zazwyczaj to pracodawca zgłasza szkodę do ubezpieczyciela, ale jeśli w umowie o użytkowanie auta widnieje zapis zobowiązujący pracownika do samodzielnego kontaktu z firmą ubezpieczeniową, należy to zrobić jak najszybciej. W zgłoszeniu konieczne jest podanie wszystkich szczegółów kolizji, danych sprawcy i poszkodowanych oraz załączenie zdjęć dokumentujących uszkodzenia pojazdu.
Odpowiedzialność za szkodę – kto ponosi koszty?
W przypadku kolizji autem służbowym kluczową kwestią jest ustalenie, kto pokryje koszty naprawy. Jeśli szkoda została wyrządzona przez innego uczestnika ruchu, naprawa odbędzie się z jego polisy OC. Jeżeli to kierowca auta służbowego spowodował zdarzenie, odpowiedzialność może zostać rozłożona na kilka sposobów.
Firmy najczęściej posiadają ubezpieczenie AC, które pokrywa koszty naprawy pojazdu służbowego. Jednak jeśli przedsiębiorstwo nie wykupiło takiej polisy, koszty mogą zostać przeniesione na pracownika. Kluczowe znaczenie ma tutaj Kodeks pracy – zgodnie z przepisami, pracownik odpowiada za szkodę maksymalnie do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, o ile nie wyrządził jej umyślnie.
Kolizja w czasie prywatnego użytkowania pojazdu
Niektóre firmy pozwalają swoim pracownikom korzystać z samochodów służbowych także w celach prywatnych. W takiej sytuacji odpowiedzialność za szkody może wyglądać inaczej niż podczas jazdy służbowej.
Jeżeli kolizja miała miejsce w trakcie prywatnego użytkowania auta i to pracownik jest winny zdarzenia, pracodawca może wymagać od niego pokrycia kosztów naprawy. Warto zwrócić uwagę na zapisy umowy o użytkowanie pojazdu – często znajdują się tam szczegółowe informacje na temat odpowiedzialności finansowej za ewentualne szkody.
Czy można odmówić pokrycia kosztów naprawy?
Pracownik nie zawsze musi ponosić konsekwencje finansowe kolizji autem służbowym. Jeśli wypadek wydarzył się podczas wykonywania obowiązków służbowych, a pracownik nie naruszył przepisów i zasad użytkowania pojazdu, firma zazwyczaj nie będzie wymagała od niego pokrycia strat.
Sytuacja zmienia się, jeśli do zdarzenia doszło w wyniku rażącego niedbalstwa lub niezgodnie z regulaminem firmy. Przykładem może być prowadzenie auta pod wpływem alkoholu, przekroczenie prędkości lub nieuprawnione oddanie samochodu innej osobie. W takich przypadkach pracodawca może żądać pełnego zwrotu kosztów naprawy.
Jak uniknąć problemów po kolizji?
Aby uniknąć nieporozumień związanych z odpowiedzialnością za kolizję autem służbowym, warto przestrzegać kilku zasad. Po pierwsze, należy zawsze przestrzegać regulaminu użytkowania pojazdu oraz zachować ostrożność na drodze. Po drugie, kluczowe jest dokładne udokumentowanie zdarzenia – zdjęcia, dane świadków oraz sporządzenie szczegółowego oświadczenia pomogą uniknąć późniejszych problemów.
Dobrym rozwiązaniem jest również upewnienie się, czy firma posiada ubezpieczenie AC oraz jakie są warunki odpowiedzialności pracownika za szkody. Warto omówić te kwestie z pracodawcą, zwłaszcza jeśli samochód służbowy jest wykorzystywany również poza godzinami pracy.
Źródło: Jakub Zygier – Stłuczka samochodem służbowym: Co robić?
Prof. Andrzej Ametyst
Profesor ekonomii od kilkudziesięciu lat związany z rynkiem Forex
